آیا رمانم فروش میره؟ | ویژگی رمان های پرفروش | انجمن نودهشتیا

[هانیه پروین]

بیا بریم سراغ یکی از سوالای طلاییِ نویسنده‌ها:  
«اصلاً کتابم می‌فروشه؟»  
سوالی که نیمه‌شب، وسط دو لقمه اضطراب، میاد سراغ آدم.  

نقل قول

اصلاً کتابم می‌فروشه؟  
راز بقای کتاب بین کوسه‌های بازار نشر!

ببین، نوشتن کتاب مثل کاشتن یه دونه‌ست. تو نمی‌دونی دقیقاً کی و کجا سبز می‌شه، ولی اگه خاک رو بشناسی، آب درست بدی و خورشید حواسش باشه، احتمال گل دادن خیلی بالا می‌ره.

حالا سوال اینه: آیا کتابت بازار فروش داره؟  
جواب کوتاه: بستگی داره!  
جواب بلند: وایسا، اومدم برات مفصل بریزمش بیرون.

---

اول از همه: «پرفروش بودن» با «خوب بودن» فرق داره

بذار یه چیزو همین اول کار صاف کنیم:  
خیلی کتابای خوب هستن که کم‌فروشن.  
و خیلی کتابای متوسط هستن که می‌فروشن مثل چی.

چرا؟ چون فروش، فقط به کیفیت ادبی نیست. به:
- موضوع
- سبک روایت
- نیاز بازار
- تبلیغات
- زمان انتشار
- و البته یه‌کم شانس هم  
ربط داره!

پس اگه کتابت شاهکار ادبیه، ولی در مورد چگونگی تولید قاشق چای‌خوری تو عصر سلجوقیه‌ست، ممکنه فقط مخاطب خاص پیدا کنه.  
اما اگه یه داستان معمولی بنویسی ولی قلاب‌دار و جذاب و به‌موقع، ممکنه پرفروش بشه!

نقل قول

خب، رمان‌های پرفروش چه ویژگی‌هایی دارن؟

1. موضوعات پرکشش و آشنا (یا تابوشکن و کنجکاوی‌برانگیز)  
مردم دنبال چیزایی‌ن که حس کنن بهشون مربوطه، یا چیزایی که ازش فرار می‌کنن اما دلشون می‌خواد از پشت شیشه نگاهش کنن.  
مثال:  
- خیانت، عشق ممنوع، راز خانوادگی  
- بیماری، مرگ، زندگی پس از آن  
- شهرهای خیالی، جوامع پادآرمان‌شهری (dystopian)  
- نوجوانی، بحران هویت، سفر رشد

نمونه: *پنجاه سایه‌ی گری* (در حد خودش) فروشو ترکوند، چون با یه موضوع تابو بازی کرد، اونم تو یه فضای شبه‌عاشقانه.

---

2. شروع قلاب‌دار و پایان‌دار!

کتابی که از صفحه‌ی اول دلتو نبَره، جا نمی‌ندازه.  
و کتابی که آخرش مثل بادکنک خالی بشه، تو ذهن نمی‌مونه.  
پرفروش‌ها معمولاً:
- از صفحه‌ی اول یه سؤال بزرگ تو ذهن خواننده می‌کارن  
- هر فصل رو با یه کشش جدید می‌برن جلو  
- آخرش یه طوری تموم می‌کنن که یا اشکت دربیاد، یا بخوای دادی بزنی: «یعنی چی؟!» و بری دنباله‌شو بخری!

چطوری کتابم رو تبلیغ کنم؟ | انجمن نودهشتیا

---

 3. شخصیت‌هایی که تو سر آدم لونه می‌کنن

شخصیت خوب، اونیه که وقتی کتابو می‌بندی، هنوز تو اتاقت راه می‌ره.  
پرفروش‌ها شخصیت‌هایی دارن که یا عاشقشون می‌شی یا دلت می‌خواد بکشی‌شون. ولی بی‌تفاوت نمی‌مونی.

مثال: «هری پاتر» اگه خودش نبود، با اون همه جادو هم به دل نمی‌نشست.  
یا «الیزابت» تو غرور و تعصب؛ همه ازش یه جور دل‌بسته‌گی پیدا می‌کنن، چون واقعی و لجباز و دوست‌داشتنیه.

---

 4. زبان روان، روایت جذاب

پرفروش‌ها معمولاً خیلی عجیب‌غریب نمی‌نویسن.  
زبانشون روانه، دیالوگاشون واقعی‌ان، جمله‌هاشون مثل قند می‌رن پایین.  
نه اینکه سطحی باشن، ولی پیچیده و مبهم و فلسفی هم نیستن (مگر اینکه اونم بفروشه، مثل *کافکا در کرانه* هاروکی موراکامی!)

چطور یک رمان عاشقانه پرطرفدار بنویسیم؟ | انجمن نودهشتیا

 5. لحظات “واو” و “آخ”

تو هر رمانی باید لحظه‌هایی باشه که مخاطب با خودش بگه:
- «واااای اینو ببین!»  
- «نه خدایا نهههه!»  
- «این چرا این کارو کرد؟!»  
- یا سکوت کنه و یه قطره اشک بچکه رو صفحه...

این لحظه‌ها معمولاً تبدیل می‌شن به چیزایی که تو فضای مجازی دست‌به‌دست می‌شن، یا باعث می‌شن طرف شب تا صبح بیدار بمونه.

نویسندگان تازه‌کار از چه اشتباهاتی پرهیز کنند | انجمن نودهشتیا

---

حالا برگردیم به سوال اول:
چطوری بفهمی کتابت ممکنه بفروشه؟

1. با صدای بلند بخونش.  
اگه خودت خسته شدی، وای به حال بقیه.

2. چند تا خواننده‌ی آزمایشی بگیر.  
نه فقط مامان و رفیق صمیمی. آدمای متفاوت از جنس مخاطب هدفت.  
ببین کجاها ذوق می‌کنن، کجاها حوصله‌شون سر می‌ره.

3. یک پاراگراف تبلیغاتی براش بنویس.  
اگه نشد تو دو جمله کتابتو هیجان‌انگیز معرفی کنی، یعنی باید یه کم محتوای داستانو قلاب‌دارتر کنی.

4. بازار رو رصد کن.  
ببین کتاب‌های پرفروش الان دارن در مورد چی حرف می‌زنن.  
نه برای تقلید، برای درک ذائقه بازار.

---

جمع‌بندی:
کتابت اگه قصه‌ی خوبی داره، شخصیتاش زنده‌ان، شروعش محشره، با یه زبان شیرین و یه پایان حساب‌شده، صد در صد می‌تونه بفروشه.  
فقط باید درست معرفیش کنی، بذاری دیده شه، و یه کوچولو صبور باشی.

همین الان برو یه لیست از کتابای پرفروش امسالو دربیار، با کتاب خودت مقایسه کن.